Odłowy samców brudnicy mniszki

Jednym z obowiązków leśnych jest ocena i prognozowanie zagrożeń lasu. Takim zagrożeniem może być nadmierna liczebność szkodników, np. takich owadów, które z lubością, czasem nawet na poziomie niszczycielskim, zjadają młode igły, kwiatostany, a nawet delikatną korę na pędach sosnowych (O. Łęski, 2001). Mowa tu o brudnicy mniszce (Lymantria monacha), bo właśnie latem leśnicy szczególnie interesują się tym białoczarnym motylem.

Celem zainteresowania jest ocena w jakim stopniu owady zagrażają drzewostanom iglastym i mieszanym z przewagą gatunków iglastych w wieku powyżej 20 lat. A podstawowym wskaźnikiem do opracowania tej oceny jest liczebność samic brudnicy mniszki zaobserwowana na pniach  drzew w danym terenie i w okresie kulminacji rójki. Tylko kiedy jest ta kulminacja? W określeniu kiedy przypada szczyt chęci motyli do rozrodu pomagają pułapki feromonowe. Na przełomie czerwca i lipca wykładamy takie  specjalne lampiony wabiące, które wydzielają zapach niezapłodnionej samicy, przez co ściągają motyle samców. Ilość odłowionych samców jest bardzo regularnie sprawdzana. Na tej podstawie możemy określić początek, jak i kulminację rójki brudnicy mniszki. Kiedy już wiemy, że rozpoczyna się kulminacja, przystępujemy do właściwych prac monitorowania zagrożenia, czyli liczymy samiczki siedzące na pniach. Leśnicy przechodzą lasy liniami podziału powierzchniowego i oglądają pnie drzew po swojej lewej i prawej stronie. Po zauważeniu  siedzących na drzewie samic, od tego miejsca obserwator dokładnie przegląda pnie 20 kolejnych drzew, dziesięć- wzdłuż brzegu drzewostanu, a kolejne dziesięć w głąb lasu. W tej metodzie wykorzystujemy upodobania brudnicy do leniwego spędzania dnia. Bowiem niezależnie od płci, dorosłe osobniki spędzają swój czas przesiadując na pniach różnych drzew, zarówno iglastych jak i liściastych. Kiedy zapada zmierzch, wówczas się uaktywniają. Ich lot godowy odbywa się między ósmą wieczorem a północą. W ciągu swojego życia, dorosłe brudnice nie pobierają żadnego pokarmu, bo najważniejsze dla nich jest rozmnażanie, dlatego właśnie skupiają na nim całą swoją uwagę ( M.Sowiński, 2014).

W prowadzeniu  zrównoważonej gospodarki leśnej niezwykle ważny jest stały monitoring, takie bieżące czuwanie, aby leśnicy mogli odpowiednio wcześnie wykryć zagrożenie.  Wbrew pozorom pułapki takie nie ograniczają populacji, jednak to właśnie dzięki nim uzyskujemy ważne informacje, które pomagają leśnikom świadomie chronić las i zachować jego zdrową kondycję.
    Dlatego pamiętajcie! Jeżeli podczas spaceru w lesie natraficie na pułapkę feromonową, śmiało możecie ją obserwować, ale nie zabierajcie jej, ani nie niszczcie. Dzięki takim urządzeniom, wspólnie lepiej możemy dbać o nasze lasy.  

Oprac. S.G.; D.W-W.
Fot. archiwum N-ctwa,