Rośnie liczba nieszczepionych dzieci
Wyszczepialność jest w Polsce na bardzo wysokim poziomie, ale widoczny jest niestety wzrost liczby osób uchylających się od szczepień. W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba przypadków odmowy przez rodziców i opiekunów zaszczepienia dzieci. W 2017 r. odnotowano 30 089 takich sytuacji, w 2010 roku było ich nieco ponad 3,4 tys. – wynika z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.
W Polsce szczepienia ochronne są realizowane zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych (PSO), który jest co roku aktualizowany. Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne. Szczepienia zalecane są odpłatne. W roku 2018 obowiązkiem szczepień ochronnych objętych jest 13 chorób zakaźnych: wirusowe zapalenie wątroby typu B – pierwsza dawka podawana w pierwszej dobie życia, pozostałe dwie w 2 i 7 miesiącu życia; gruźlica – szczepienie jednodawkowe w pierwszej dobie życia; błonica, tężec, krztusiec – pełne szczepienie obejmuje cztery dawki szczepienia podstawowego podawane w 2,4,6 i 16 mies. życia oraz trzy dawki przypominające w 6,14 i 19 r.ż., szczepienie w 19 r.ż. nie obejmuje krztuśca, jedynie błonicę i tężec; inwazyjne zakażenia Haemiphilus influenzae typu b – pełne szczepienie obejmuje cztery dawki szczepionki podawane w 2,4,6 i 16 mies. życia; inwazyjne zakażenie Streptococcus pneumoniae – szczepienie trojdawkowe w 2,4 i 13 mies. życia; nagminne zapalenie przusznic (świnka), odra, różyczka – szczepienie dwudawkowe w 13 mies. i 10 roku życia; ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis) – obowiązują 4 dawki szczepionki podawane w 4,6 i 16 mies. życia oraz w 6 r.ż.; ospa wietrzna – zaleca się podanie dwóch dawek szczepionki w odstępie co najmniej 4 tyg. i dotyczy dzieci z obniżoną odpornością lub przebywających np. w żłobku. Spoza szczepień obowiązkowych najczęściej rodzice szczepią dzieci przeciwko biegunkom rotawirusowym. Ponadto coraz większym zainteresowaniem cieszą się szczepienia przeciwko grypie oraz inwazyjnej chorobie meningokowej.
Z udostępnionych PAP informacji Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w 2010 roku odnotowano 3437 odmów, w 2011 r. – 4689, w roku 2012 – 5340, w 2013 r. – 7248, w 2014 roku – 12 681, w roku 2015 – 16 689, w 2016 roku – 23 147, zaś w roku 2017 – 30 089 odmów. W roku 2015 na w/w choroby z listy szczepień obowiązkowych zaszczepiono na terenie województwa lubuskiego: ponad 572 tys., w 2016 roku: 573 tys., zaś w 2017 r. ponad 520 tys. dzieci. – W roku 2015 – 451 rodziców lub opiekunów prawnych odmówiło wykonania szczepienia u swoich dzieci, w 2016 r. – 601, a w 2017 r. – 979 – mówi Jolanta Musiała, z-ca Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. W okresie od roku 2015 do 2017 r. Sekcja Epidemiologiczna PSSE w Drezdenku otrzymała 18 zgłoszeń o uchylaniu się od obowiązkowych szczepień ochronnych (14 dzieci w wieku szkolnym, 4 noworodków) – informuje Beata Kaczmar, kierownik Sekcji Epidemiologii. Jak wynika z liczb, z roku na rok, systematycznie przybywa rodzin, które świadomie rezygnują z obowiązkowych szczepień. Dane te trzeba jednak interpretować z głową. Dotyczą one zarówno dzieci w ogóle nieszczepionych, jak i tych, które nie przeszły tylko wybranych szczepień obowiązkowych. W praktyce część maluchów otrzymuje niektóre szczepienia, inne są wykonywane z opóźnieniem, co nie powoduje usunięcia wcześniejszej odmowy ze statystyk. Należy też zaznaczyć, że powyższych danych nie należy mylić z liczbą niezaszczepionych dzieci. Być może rodzice mogli wielokrotnie odmawiać zaszczepienia jednego dziecka. W Polsce zaszczepialność obowiązkowymi szczepionkami jest nadal bardzo wysoka, wynosi ponad 95 proc., a barierą bezpieczeństwa jest szczepienie nie mniej niż 95 proc. dzieci. Jeśli jednak w każdym roczniku nie zaszczepi się co dziesiąte dziecko, to już po pięciu latach będzie w Polsce aż 20 tys. dzieci podatnych na zakażenie. A to wystarczy, żeby wybuchła miniepidemia np. odry czy krztuśca. Miniepidemie np. odry wybuchają w krajach w których poziom wyszczepienia ludności spada poniżej 90 proc. Według WHO odra pozostaje jedną z głównych przyczyn śmierci małych dzieci na świecie. W 2013 roku zmarło na nią 145 700 osób – w większości dzieci poniżej 5. roku życia.
W stosunku do osób nierealizujących obowiązku szczepień ochronnych, prowadzone są przez poszczególnych Państwowych Powiatowych Inspektoratów Sanitarnych województwa lubuskiego działania informacyjno – edukacyjne. W ostateczności, w przypadku w którym nie widać szans na przekonanie rodzica do dobrowolnej realizacji obowiązku zaszczepienia dziecka, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej decydują się na wszczęcie egzekucji administracyjnej, czyli nałożenie grzywny. Każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10 tys. zł, a grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50 tys. zł. W województwie lubuskim jednorazowa grzywna w celu przymuszenia wynosi 500 zł i nakładana jest na każdego z rodziców dziecka nie poddanego sczepieniom ochronnym.
Zgodnie z raportem Głównego Inspektoratu Sanitarnego jako zasadniczą przyczynę odmowy opiekunowie podają brak wiary w skuteczność szczepień albo przekonanie o tym, że są szkodliwe. Rzadziej to kwestia strachu przed ewentualnymi powikłaniami takimi jak wysypka, wymioty i gorączka czy wstrząs anafilaktyczny. Liczba rodziców odmawiających zaszczepienia swoich dzieci jest już na tyle alarmująca, że eksperci obawiają się wybuchu epidemii.
foto. ROŚNIE LICZBA NIESZCZEPIONYCH DZIECI – Freepik
Artykuł pochodzi z wydania papierowego Ziemi Strzeleckiej 6/2018.
